Shop
Blog
Partner worden
Wereldwijd lijden 422 miljoen mensen aan diabetes en dus aan schommelingen in de bloedsuikerspiegel en een langdurig hoge bloedsuikerspiegel. Een veel voorkomende en eenvoudige maatstaf om de bloedsuikerspiegel en het diabetesrisico te bepalen, is de bloedsuikerspiegel op lange termijn, de HbA1c waarde.
Wist u dat u diabetes kunt krijgen zonder al te veel suiker te eten? We weten nu dat het niet per se tonnen snoep zijn die diabetes type 2 veroorzaken - dit betekent niet dat tussendoortjes zeker geen rol kunnen spelen. Integendeel, een over het algemeen ongezond voedingspatroon en overgewicht verhogen de bloedsuikerspiegel. Het is des te belangrijker om uw bloedsuikerspiegel regelmatig te controleren, vooral als u een verhoogd risico loopt.
Een hoge bloedsuikerspiegel en het risico op diabetes zijn goed te meten met de langdurige bloedsuikerspiegel HbA1c. In dit artikel leggen we u uit waarom deze waarde belangrijk is, welke rol het speelt bij een diabetes-diagnose en wat u kunt doen om te hoge of te lage bloedsuikerspiegels te voorkomen.
Wat is de HbA1c-waarde?
De HbA1c-waarde, ook wel langdurige bloedsuikerspiegel genoemd, is een belangrijke meeteenheid voor de diagnose van diabetes mellitus en voor het volgen van het verloop van de diabetes mellitus. Het vertelt u de gemiddelde bloedsuikerspiegel van de afgelopen drie maanden.
Om de waarde te bepalen, wordt in het laboratorium gemeten hoeveel procent van uw bloed ‘versuikerd’ is. Suiker hecht zich aan het bloedpigment hemoglobine in het bloed. Dit verandert een deel van het hemoglobine (Hb) in het versuikerde bloedpigment hemoglobine A1c (HbA1c).
Hoe hoger de HbA1c-waarde, hoe meer versuikerde hemoglobinedeeltjes in het bloed zwemmen. Dienovereenkomstig betekent een hoge waarde dat u de afgelopen drie maanden een hoge bloedsuikerspiegel heeft gehad.
In Duitstalige landen wordt de HbA1c-waarde meestal als een percentage gegeven: het beschrijft het percentage HbA1c in het totale hemoglobine. Artsen kunnen deze waarde gebruiken om diabetes mellitus vast te stellen. [1]
Welke HbA1c-waarden zijn normaal?
|
HbA1c-waarden |
Verklaring |
|
minder dan 5,7 procent |
Normale waarde |
|
5,7 tot 6,5 procent |
Grijs gebied (pre-diabetes) |
|
meer dan 6,5 procent |
Verhoogd (mogelijke diabetes) |
|
6,5 - 7 procent |
Aanbevolen doelgebied voor mensen met diabetes |
Ligt uw HbA1c-waarde in het zogenaamde grijze bereik tussen 5,7 en 6,5 procent, dan spreken artsen van pre-diabetes. In dit bloedsuikerbereik neemt het risico op het ontwikkelen van diabetes toe. Vooral mensen met overgewicht en een onevenwichtige voeding hebben waarden in dit gebied. Met een gezond dieet en voldoende lichaamsbeweging kunt u uw bloedsuikerspiegel op de lange termijn echter weer verlagen en dit risico verkleinen.
Als uw waarde groter is dan of gelijk is aan 6,5 procent, gaan artsen ervan uit dat u diabetes heeft. De diagnose kan worden bevestigd door middel van een uitgebreide bloedtest.
Goed om te weten: wat is diabetes precies? Bij diabetes mellitus is er niet genoeg insuline in het lichaam of werkt de insuline niet goed. Het hormoon is nodig om suiker (glucose) uit het bloed naar de lichaamscellen te verplaatsen, waar het als brandstof dient. Bij gebrek aan insuline blijft er te veel glucose in het bloed en stijgt de bloedsuikerspiegel [1].
Waarom is het belangrijk om uw HbA1c-waarde regelmatig te controleren?
De bloedsuikerwaarden zijn niet alleen relevant voor de diagnose van diabetes. Diabetici moeten ook regelmatig hun waarden controleren om het verloop van de ziekte te volgen en om de juiste therapieën te kunnen kiezen. Als uw HbA1c slecht onder controle is, kan dit bijvoorbeeld het gevolg zijn van medicatie of een dieet. De bloedsuikerspiegel op lange termijn geeft u en uw artsen een indicatie dat u iets moet veranderen.
Uw arts zal met u samenwerken om de exacte streefwaarden te bepalen voor uw langdurige bloedsuikerspiegel. Het aanbevolen streefbereik van 6,5 tot 7 procent is niet voor alle diabetici realistisch. Afhankelijk van de ernst van de ziekte, bijbehorende ziekten en leefomstandigheden kan uw streefwaarde aanvankelijk iets hoger zijn [4]
Waarom hebben we eigenlijk suiker in ons bloed?
Zonder bloedsuikerspiegel zouden wij mensen niet kunnen overleven. Omdat suiker als brandstof voor het lichaam is. Onze hersenen, spieren en organen werken met de energie die ze ons geven.
Suiker komt het lichaam binnen via koolhydraten die bijvoorbeeld in brood, aardappelen, rijst, fruit en snoep zitten. Ze bestaan uit de suikerglucose of fructose, die in het lichaam wordt omgezet in glucose. In de mond breken stoffen in speeksel de koolhydraten af tot glucosemoleculen. Alleen in deze vorm kan het lichaam koolhydraten via het slijmvlies van de dunne darm naar de bloedbaan leiden - de bloedsuikerspiegel stijgt en de alvleesklier geeft insuline af.
Goed om te weten: sommige mensen kunnen geen fructose in grote hoeveelheden verdragen.
Hoe kun je de HbA1c waarde testen?
Huisartsen, specialisten in diabetologie en sommige apotheken meten uw bloedsuikerspiegel op lange termijn. Meestal wordt er bloed bij u afgenomen, dat vervolgens in een laboratorium wordt onderzocht.
Inmiddels kan u ook met een Langdurige Bloedsuikertest gemakkelijk vanuit huis uw langdurige bloedsuikerspiegel kunt testen.
Wanneer is de bloedsuikerspiegel te hoog?
Artsen spreken van een verhoogde bloedsuikerspiegel als de nuchtere bloedsuikerspiegel hoger is dan 126 mg / dl. Omdat het lichaam 's ochtends aanzienlijke hoeveelheden van het stresshormoon cortisol afgeeft, kan de nuchtere bloedsuikerspiegel 's ochtends hoger zijn dan 126 mg / dl. Cortisol verhoogt de hoeveelheid glucose in het bloed [8,9]
.De jongen met de hoogste bloedsuikerspiegel ooit: de Amerikaan Michael Buonocore werd in 2008 in het ziekenhuis opgenomen met een bloedsuikerspiegel van 2656 mg / dl. Bij hem werd diabetes mellitus type 1 vastgesteld [10]
.
Hyperglykemie en hypoglykemie
Als uw bloedglucosespiegel tot een zeer laag bereik daalt, heeft u hypoglykemie. Dit kan niet alleen de gebruikelijke diabetessymptomen verergeren, maar ook tot epileptische aanvallen leiden. In het ergste geval verliest u het bewustzijn als u een ernstige hypoglykemie heeft [11]
.Te hoge suikerniveaus die gedurende een langere periode aanhouden, kunnen in verband worden gebracht met langdurige schade. Schade aan de zenuwcellen veroorzaakt gevoelloosheid, vooral in de voeten. Er worden grotere hoeveelheden versuikerde moleculen in het oog afgezet, wat kan leiden tot visuele stoornissen. Hoge bloedsuikerspiegels veroorzaken ook problemen voor de nieren en hartvaten. Het risico op nierproblemen of zelfs een beroerte neemt toe[12].
Huidige kennis: Hoge bloedsuikerspiegel en HbA1c beïnvloeden de hersenen
Volgens het laatste onderzoek verouderen de hersenen sneller als men diabetes heeft met een voortdurend teveel aan suiker. De hersenen van diabetici in de studie waren vijf jaar ouder dan die van gezonde vrijwilligers. Diabetes kan ook het optreden van dementie bevorderen. Om het risico te verkleinen, moeten de getroffenen proberen om met de juiste therapie een continu optimale HbA1c-waarde te bereiken sup>[13].
Hoe kan ik een hoge bloedsuikerspiegel verlagen?
Er zijn verschillende manieren om een hoge bloedsuikerspiegel tegen te gaan. Als u bijvoorbeeld diabetes heeft, worden diabetes-medicatie en insulinespuiten gebruikt. Maar u kunt uw bloedsuikerspiegel op de lange termijn ook verlagen door middel van een dieet en lichaamsbeweging - dit is handig als u een verhoogd risico op diabetes heeft of als u overgewicht heeft.
Uw arts zal met u bespreken welke therapieën en preventieve maatregelen voor u zinvol zijn.
Goed om te weten: Lichaamsbeweging kan de bloedsuikerspiegel verlagen, maar als deze te hoog is, zorgt het ervoor dat de bloedsuikerspiegel gedurende een korte periode sterk stijgt. Daarom moeten diabetici hun bloedsuikerspiegel een uur voor het sporten controleren. Als de waarde lager is dan 100 milligram per deciliter, moet u twee bloedplaatjes glucose of een banaan eten. Als de waarde hoger is dan 200 milligram per deciliter of lager dan 80 milligram per deciliter, moet u wachten tot de waarde genormaliseerd is. Het kan ook de moeite waard zijn om na de training een meting uit te voeren om te controleren of u hypoglykemie heeft [1]
.
Wat is de beste manier om een hoge HbA1c-waarde te verlagen?
Met de juiste medicatie en levensstijl kunt u als diabetespatiënt uw HbA1c-waarde verbeteren en behouden. In dat geval moet u uw HbA1c-spiegel elke drie maanden meten en uw bloedsuikerspiegel meerdere keren per dag controleren. Bovendien moet u gezond blijven eten.
In veel gevallen krijgen type 2 diabetici hun ziekte zo goed onder controle door hun dieet te veranderen en af te vallen dat ze weinig of geen medicatie hoeven te slikken [15,16,17]
|
Diabetes type-1 |
Diabetes type-2 |
|
Correct bijstellen insuline therapie |
Correct bijstellen insuline en medicatie therapie |
|
Regelmatig bewegen |
Regelmatig bewegen, gewicht verliezen |
|
Vermijd voedsel met een hoge glycemische index |
Vermijd voedsel met een hoge glycemische index, eet gezond |
|
Controleer bloedsuiker regelmatig Overleg met de huisarts over voortzetting hiervan |
Controleer bloedsuiker regelmatig |
|
Controleer HbA1c-waarde iedere drie maanden |
Controleer HbA1c-waarde iedere drie maanden |
Hoe verlaag ik mijn bloedsuikerspiegel door middel van een dieet?
Als u uw bloedsuikerspiegel wilt verlagen, is het zinvol om overtollig gewicht te verliezen. Hoe u dit kunt doen, vindt u in ons artikel over afvallen en diëten. Een koolhydraatarm dieet is ook een optie voor veel diabetici, maar ze moeten het dieet altijd bespreken met voedingsdeskundigen en artsen.
Koolhydraten en glycemische index
Het belangrijkste is welke koolhydraten u binnenkrijgt. De glycemische index van een voedingsmiddel helpt u bij het maken van de juiste keuze. De index laat zien hoe snel en hoeveel de bloedsuikerspiegel stijgt als u een bepaald voedingsmiddel eet. Hoe hoger en sneller de bloedsuikerspiegel stijgt, hoe meer insuline het lichaam nodig heeft.
Witte bloemproducten, witte rijst, pompoen en snoep zijn bijvoorbeeld voedingsmiddelen met een hoge glycemische index.
Volle granen, groenten en de meeste soorten fruit zorgen er niet voor dat de bloedsuikerspiegel zo sterk stijgt - deze voedingsmiddelen verdienen dan ook de voorkeur [18]
Voorkom tekorten aan voedingsstoffen
Er zijn ook aanwijzingen dat voedingstekorten een negatief effect hebben op het beloop van diabetes. Studies tonen bijvoorbeeld aan dat een adequate inname van magnesium kan helpen bij het onder controle krijgen van uw bloedsuikerspiegel. Het mineraal bevordert de effectiviteit van insuline. Hierdoor kan het lichaam meer suiker naar de cellen transporteren. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan magnesium zijn onder meer volkorenproducten, peulvruchten, noten en groene groenten [19]
.Vasten voor diabetes? Volgens een studie van het World Journal of Diabetes kan intermitterend vasten type 2 diabetici helpen de bloedsuikerspiegel te verbeteren en ook af te vallen. De lange fasen waarin u niets eet, kalmeert uw bloedsuikerspiegel en de stofwisseling voert uw vetreserves af [20], [21].
HbA1c bloedsuikerspiegel: in één oogopslag
Wat is de HbA1c-waarde?De HbA1c-waarde wordt ook wel het lange-termijn bloedsuiker genoemd. het verschaft informatie over het gemiddelde bloedsuikerniveau van de laatste drie maanden. In Duitssprekende landen wordt deze waarde meestal uitgedrukt als percentage, internationaal wordt de waarde ook wel uitgedrukt in millimol per mol (mmol/mol). Welke informatie geeft de HbA1c waarde?Als de waarde van het gemeten HbA1c boven 6,5 procent ligt dan is uw bloedsuiker te hoog. Het kan zijn dat u lijdt aan diabetes. Ligt de waarde iets lager, maar boven 5,7 procent dan heb u een verhoogd risico op diabetes. Diabetes mellitus (suikerziekte) is een aandoening die zich kenmerkt door wisselingen in het bloedsuiker. Dat wordt veroorzaakt door een tekort aan insuline. Hoe kan ik mijn HbA1c waarde verlagen?Om een te hoge HbA1c-waarde te optimaliseren, worden regelmatige lichaamsbeweging en een uitgebalanceerd dieet aanbevolen. |
Bronnen
[1] World Health Organisation, „Diabetes“. https://www.who.int/westernpacific/health-topics/diabetes (zugegriffen Jan. 11, 2021).
[2] T. Sarabhai, „Wie entsteht Diabetes Typ 2?“, diabinfo - Das Diabetesinformationsportal. https://www.diabinfo.de/leben/typ-2-diabetes/grundlagen/entstehung-und-risikofaktoren.html (zugegriffen Nov. 23, 2020).
[3] World Health Organization (WHO), „Diabetes“, Juni 08, 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes (zugegriffen Nov. 18, 2020).
[4] „S3-Leitlinie Therapie des Typ-1-Diabetes, 2. Auflage“, S. 109, 2018.
[5] C. D. Saudek und J. C. Brick, „The Clinical Use of Hemoglobin A1c“, J. Diabetes Sci. Technol. Online, Bd. 3, Nr. 4, S. 629–634, Juli 2009.
[6] „Normal and Diabetic Blood Sugar Level Ranges - Blood Sugar Levels for Diabetes“. https://www.diabetes.co.uk/diabetes_care/blood-sugar-level-ranges.html (zugegriffen Aug. 01, 2018).
[7] pmhdev, „Blood Glucose Monitoring - National Library of Medicine“, PubMed Health. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0024698/ (zugegriffen Aug. 07, 2018).
[8] „Hypoglycemia - Symptoms and causes“, Mayo Clinic. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoglycemia/symptoms-causes/syc-20373685 (zugegriffen Aug. 07, 2018).
[9] „Hyperglycemia in diabetes - Symptoms and causes“, Mayo Clinic. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hyperglycemia/symptoms-causes/syc-20373631 (zugegriffen Aug. 07, 2018).
[10] „Highest blood sugar level“, Guinness World Records. http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/highest-blood-sugar-level (zugegriffen Aug. 07, 2018).
[11] „Informationen für Patienten und Fachleute aus erster Hand - Schwerpunkt: Endokrinologie / Diabetologie“. http://www.diabetes-deutschland.de/insulinom/ (zugegriffen Aug. 14, 2018).
[12] B. Neal u. a., „Canagliflozin and Cardiovascular and Renal Events in Type 2 Diabetes“, N. Engl. J. Med., Bd. 377, S. 644–657, Aug. 2017, doi: 10.1056/nejmoa1611925.
[13] A. D. A. 2451 C. Drive, S. 900 Arlington, und Va 22202 1-800-Diabetes, „Hypoglycemia (Low Blood Glucose)“, American Diabetes Association. http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-and-care/blood-glucose-control/hypoglycemia-low-blood.html (zugegriffen Aug. 07, 2018).
[14] C. Shugart, J. Jackson, und K. B. Fields, „Diabetes in Sports“, Sports Health, Bd. 2, Nr. 1, S. 29–38, Jan. 2010, doi: 10.1177/1941738109347974.
[15] J. Pettus u. a., „Testing versus guessing blood glucose values: impact on self-care behaviors in type 2 diabetes“, Curr. Med. Res. Opin., Bd. 30, Nr. 9, S. 1795–1802, Sep. 2014, doi: 10.1185/03007995.2014.929097.
[16] B. Pan u. a., „Exercise training modalities in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic review and network meta-analysis“, Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act., Bd. 15, Nr. 1, S. 72, Juli 2018, doi: 10.1186/s12966-018-0703-3.
[17] N. Hermanns, B. Schumann, B. Kulzer, und T. Haak, „The impact of continuous glucose monitoring on low interstitial glucose values and low blood glucose values assessed by point-of-care blood glucose meters: results of a crossover trial“, J. Diabetes Sci. Technol., Bd. 8, Nr. 3, S. 516–522, Mai 2014, doi: 10.1177/1932296814524105.
[18] A. D. A. 2451 C. Drive, S. 900 Arlington, und Va 22202 1-800-Diabetes, „Glycemic Index and Diabetes“, American Diabetes Association. http://www.diabetes.org/food-and-fitness/food/what-can-i-eat/understanding-carbohydrates/glycemic-index-and-diabetes.html (zugegriffen Aug. 08, 2018).
[19] „Magnesium intake and risk of type 2 diabetes: a meta-analysis. - PubMed - NCBI“. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17645588 (zugegriffen Aug. 08, 2018).
[20] A. R. Barnosky, K. K. Hoddy, T. G. Unterman, und K. A. Varady, „Intermittent fasting vs daily calorie restriction for type 2 diabetes prevention: a review of human findings“, Transl. Res. J. Lab. Clin. Med., Bd. 164, Nr. 4, S. 302–311, Okt. 2014, doi: 10.1016/j.trsl.2014.05.013.
[21] T. G. Arnason, M. W. Bowen, und K. D. Mansell, „Effects of intermittent fasting on health markers in those with type 2 diabetes: A pilot study“, World J. Diabetes, Bd. 8, Nr. 4, S. 154–164, Apr. 2017, doi: 10.4239/wjd.v8.i4.154.
